Symbole zwierząt chrześcijańskiej Wielkanocy

Gołębie, króliki, jagnięta: jak zwierzęta i inne elementy świata przyrody stają się symbolami Wielkanocy

Ludzie zawsze odzwierciedlali siebie w otaczającym ich świecie. Jak mogłoby być inaczej? Od momentu stworzenia ludzkość jest ściśle związana ze światem przyrody, w którym żyje, zanurzona w świecie składającym się z ogromnych i nieskończenie małych istnień, z których wszystkie są ze sobą nierozłącznie powiązane. Fakt, że we współczesnym świecie ten aspekt istnienia jednostki i ludzkości jako całości jest coraz bardziej ignorowany i zapominany, nie czyni go mniej realnym. Wręcz przeciwnie, należy się obawiać, że to nieuchronne wyobcowanie człowieka z natury, której on również jest częścią, ta coraz głębsza i nie do pogodzenia przepaść, przyniesie coraz bardziej przerażające rezultaty. W przeszłości tak nie było. Chociaż między ludzkością a światem przyrody zawsze istniała relacja oparta w dużej mierze na pragnieniu tej pierwszej do dominacji i kontrolowania tej drugiej, wykorzystując jej zasoby do utrzymania i ucząc się bronić przed jej pułapkami, prawdą jest również, że istniała forma wzajemnego szacunku. W tym scenariuszu ludzka duchowość znalazła się również w naturalnych przejawach, a zwierzęta stały się sposobem na zrozumienie i przybliżenie w zasięgu wszystkich koncepcji religijnych i wydarzeń, które w przeciwnym razie pozostałyby niedostępne dla większości. Mając to na uwadze, możemy zrozumieć, w jaki sposób i dlaczego rośliny i zwierzęta na przestrzeni wieków stały się symbolami Wielkanocy, ale także Bożego Narodzenia i, bardziej ogólnie, były kojarzone z konkretnymi świętymi, Dziewicą Maryją i samym Jezusem.

Przyjrzyjmy się zatem zwierzętom wielkanocnym, stworzeniom często bliskim człowiekowi, takim jak baranek, kurczak i zwierzęta gospodarskie, ale także dzikim zwierzętom, takim jak szczygieł, a nawet lew.

Kup:

świeca wielkanocna z wosku pszczelego Baranek Boży, krzyż

świeca wielkanocna z wosku pszczelego zdobiona, 8x120cm. Czas palenia się wynosi około 10dni.

Baranek na Wielkanoc

Być może najbardziej klasyczny symbol chrześcijańskiej Wielkanocy, jeśli pomyślimy o świecie zwierząt. Jest to także jedno z najbardziej pechowych zwierząt, biorąc pod uwagę koniec, jaki co roku z tej okazji spotyka wiele jagniąt. Trzeba powiedzieć, że chociaż zawsze uważano je za ofiarę par excellence, na długo zanim stały się symbolem Jezusa, który umarł, aby oczyścić ludzkość z grzechu, zabijanie baranków, które odbywa się dzisiaj z okazji Wielkanocy, ma bardzo niewiele wspólnego z religią i duchowością. Znaczenie jagnięciny w Wielkanoc jest o wiele większe niż tylko spożywanie jej na obiad!

Kup:

Wielkanoc i Wielki Post

Z okazji okresu Wielkiego Postu i Wielkanocy zadedykowaliśmy tą kategorię artykułom powiązanym z tymi wydarzeniami.

Już w środowisku żydowskim to białe i miękkie zwierzę, symbol czystości i szczerości, niewinności i łagodności, było często wykorzystywane do składania ofiar. Dzieje się tak, ponieważ w przeszłości normalnym było ofiarowywanie bogom tego, co się posiadało jako daninę, co było najpiękniejsze i najczystsze. Żydowska Pascha, upamiętniająca ucieczkę Żydów z niewoli w Egipcie, była jednym z głównych bohaterów baranka: to właśnie krwią tego słodkiego stworzenia Mojżesz nakazał swoim towarzyszom pobrudzić odrzwia, aby uchronić swoich pierworodnych przed straszliwą podróżą Anioła Śmierci.

Po przyjściu Jezusa, to pełne wdzięku i delikatności zwierzę stało się symbolem Paschy par excellence, swego rodzaju Jego wcieleniem, do tego stopnia, że przez wiele stuleci po Jego śmierci był On przedstawiany w tej właśnie formie, jako baranek z ciałem przybitym do krzyża. Później zarzucono tę ikonografię, gdyż zbyt łatwo poddawała się możliwym pogańskim interpretacjom, i przetrwała w niektórych formach dewocyjnych, takich jak Agnus Dei, przedmiot kultu poświęcony specjalnym rytuałem wykonanym z białego wosku, z wizerunkiem baranka paschalnego zwiniętego na księdze Apokalipsy i z proporcem z krzyżem między łapami, symbolizującym Chrystusa. Powtarzającą się formułą w tych przedstawieniach jest: „Ecce agnus Dei, qui tollit peccata mundi (Oto Baranek Boży, który gładzi grzechy świata)” (J 1, 29). Są to słowa wypowiedziane przez Jana Chrzciciela na widok Jezusa.

Baranek wielkanocny jest symbolem Jezusa, który bierze na siebie wszystkie grzechy świata i umiera na krzyżu, dręczony przez ludzi, których przyszedł zbawić. Ale po śmierci nastąpi zmartwychwstanie i chwała w niebie oraz obietnica zbawienia dla tych, którzy zdecydują się pójść za Tym, który jest niewinny, czysty i dobry.

Króliczki wielkanocne

Jeśli chodzi o delikatność i słodycz, to nawet króliki i zające mają ich pod dostatkiem. W starożytnych religiach kojarzone z bóstwami związanymi z płodnością i urodzajem, ale także z miłością, takimi jak Afrodyta i księżyc. Stara japońska bajka opowiada o zającu, którego zdradzili jego przyjaciele, lis i małpa, a następnie oddali go na pożarcie nieznajomemu, który za to przemienił go w świecącą gwiazdę i uczynił nieśmiertelnym. Celtowie również często używali tego zwierzęcia w swojej symbolice. Wiosną zając alpejski zmienia kolor swojego futra z białego na szary, a św. Ambroży łączył tę zmianę ze Zmartwychwstaniem. Króliki i zające to niewinne i bezbronne zwierzęta, dlatego wielu świętych uczyniło się ich obrońcami przed myśliwymi, czyniąc je symbolami okrutnych prześladowań. Jako symbole Wielkanocy są one często kojarzone z jajkami, częściowo ze względu na ich płodność, która przypomina o triumfie życia i Zmartwychwstaniu, ale istnieją starożytne legendy, które z czasem pozostawiły ślady uzasadniające związek między królikami a jajkami wielkanocnymi, jak na przykład legenda o germańskiej bogini wiosny i płodności Eostre, która zamieniła ptaka w królika, a następnie z powrotem w ptaka, a ten z wdzięczności dał jej jajko.

Kup:

Jajko Rosja Święta Rodzina decoupage

Wysokość całkowita 13 cm (jajko 8 cm). Rosyjskie jajko z naturalnego drewna

Lew (Lew Judy)

Nawet lew, zwierzę znacznie mniej związane z codziennym życiem człowieka, z czasem nabrał silnej symboliki wielkanocnej. W tradycji żydowskiej Juda, czwarty syn Jakuba, założył plemię, którego symbolem był Lew Judy, imię, którym w Apokalipsie nazwany jest również Jezus: „Wtedy jeden ze starszych rzekł do mnie: „Nie płacz, bo zwyciężył Lew z pokolenia Judy, Korzeń Dawida, aby otworzyć księgę i siedem pieczęci” (Ap 5,5).

Lew jest wyrazem odwagi i siły, zwycięstwa dobra nad złem, staje się również symbolem Zmartwychwstania w Chrystusie. Pamiętaj, że lwiątka wydają się martwe przez pierwsze trzy dni, a zaczynają się poruszać od trzeciego dnia.

Kup:

Figurka Zmartwychwstanie Chrystusa 9 cm

Zrealizowana z żywicy i o wysokości 12 cm.

Szczygieł

Przez stulecia wielu artystów starało się ukazać złożoność tajemnicy Wielkanocy, wzbogacając swoje obrazy o elementy naturalne symbolizujące różne jej aspekty. Przykładem jest Madonna ze Szczygłem namalowana przez Rafaela Sanzia w 1506 roku. Wielkanoc opowiedziana jest za pomocą naturalnych obrazów, które pozornie proste, lecz przesiąknięte są głęboką i niewyrażalną symboliką. Święty Jan Chrzciciel i Dzieciątko Jezus bawią się ze szczygłem pod troskliwym spojrzeniem Matki Boskiej. Sam ptaszek jest punktem centralnym dzieła, gdyż symbolizuje Mękę Pańską. Legenda głosi, że pewien ptak próbował wyjąć cierń z korony cierniowej, którą Jezus miał na głowie na krzyżu, i w ten sposób zabarwił jego pierś na czerwono. Inna tradycja głosi, że istniały trzy ptaki: rudzik, zięba i szczygieł. Ta ostatnia zresztą wzięła swoją nazwę od ostu (z włoskiego cardellino – szczygieł, cardo – oset) rośliny pokrytej kolcami, która przypomina tę samą koronę.

Kup:

Figurka Jezus upada pod krzyżem 9 cm

Figurka przedstawiająca Jezusa klęczącego z krzyżem na plecach, zrealizowana w całości z żywicy.

Gołąb

Gołąb wielkanocna jest również istotnym symbolem tego święta, zwłaszcza w połączeniu z gałązkami oliwnymi. Chociaż ten pełen wdzięku, biały ptak był łączony z innymi bóstwami już w czasach przedchrześcijańskich, a w Starym Testamencie był używany do wskazania piękna i łagodności, znaczenie chrześcijańskiego gołębia jest ściśle związane z wolą Boga, aby przekazać ludziom swoją dobroć. Gołąb wypuszczony z Arki przyniósł Noemu gałązkę oliwną, informując go o zakończeniu Wielkiego Potopu i nowym początku dla ludzkości. Po powrocie Noe powitał ptaka z miłością i wdzięcznością. Gołąb jest zatem symbolem pokoju nie tylko między Bogiem a człowiekiem, ale także między człowiekiem a człowiekiem; w wielu fragmentach Pisma Świętego pojawia się także wcielenie Ducha Świętego.

Gałązki oliwne symbolizują wjazd Jezusa do Jerozolimy, szczyt Jego triumfu i moment, gdy był o krok od Męki. Trzyma je w dziobie gołąb pokoju, uwieczniony przez Picassa jako symbol Ruchu Pokojowego.

Kurczak wielkanocny

Wreszcie symbolika jajka i pisklęcia, które się z niego wykluwa, jest być może jedną z najstarszych, obecną w niezliczonych kulturach i religiach od zarania dziejów, protagonistą kosmogonii i mitów. Dla chrześcijan jajko jest symbolem zmartwychwstania Chrystusa i opuszczenia grobu poprzez odsunięcie kamienia. Jajko, przedmiot nieożywiony i martwy, naprawdę kryje w sobie nowe życie, tak jak nowe jest życie, które Jezus obiecuje wszystkim tym, którzy Mu ufają i pokładają w Nim wiarę. Zwyczaj obdarowywania się jajkami na Wielkanoc ma długą tradycję. Pierwsi chrześcijanie ozdabiali je krzyżami lub innymi symbolami i malowali na czerwono na pamiątkę krwi Chrystusa.

Kup:

Jajko ikona decoupage Rosja Zapowiadająca

Wysokość całkowita 13 cm (jajko 8 cm). Rosyjskie jajko ikona z naturalnego drewna.