Wielkanoc w sztuce: 10 najpiękniejszych dzieł przedstawiających Mękę Pańską

Wielkanoc jest najważniejszym świętem dla katolickich chrześcijan. Dlatego też na przestrzeni wieków była ona uwieczniana przez artystów we wszystkich jej odmianach. Odkryjmy arcydzieła sztuki przedstawiające Wielkanoc.

Podążanie śladami Wielkanocy w sztuce może być kolejnym sposobem na przygotowanie się do tego święta, tak wyjątkowego i cennego dla każdego wierzącego. Przeżyjmy ostatnie dni ziemskiego życia Jezusa, Jego nieuniknioną i bolesną drogę ku ostatecznej ofierze, Ostatnią Wieczerzę, medytację w Ogrodzie Getsemani, Mękę, aż po Śmierć na Krzyżu i Zmartwychwstanie. Każdy akt tej tragedii zasługuje na kontemplację, daje do myślenia i duchowego wzrostu. Zawsze tak było a dowodem na to jest duża ilość dzieł sztuki inspirowanych okresem wielkanocnym. Można powiedzieć, że samą historię sztuki zachodniej można podsumować serią wielkich dzieł, wśród których tematy związane z Wielkanocą powracają z dużą częstotliwością. Oczywiście nie mówimy tu tylko o sztuce „wysokiej jakości”. Istnieją nieśmiertelne dzieła, takie jak Pieta Michała Anioła, której poświęciliśmy niedawny artykuł, przedstawiająca moment, w którym ciało Chrystusa właśnie zdjęte z krzyża powierza się kochającemu i bolesnemu uściskowi Jego matki Maryi, lub Ostatnia Wieczerza Leonarda Da Vinci, którą wymieniliśmy wśród pięciu świętych obrazów, których nie powinno zabraknąć w twoim domu. Istnieje jednak również bogata tradycja związana z pobożnością i sztuką popularną. Mamy na myśli szopki wielkanocne, bardzo popularne w niektórych krajach, które odtwarzają ostatnie dni życia Jezusa i jego śmierć, czerpiąc z tradycji drogi krzyżowej i świętych przedstawień z XIV wieku. Cel tych popularnych form sztuki był zawsze ten sam: opowiadanie epizodów z życia Jezusa lub Maryi Dziewicy za pomocą obrazów tym, którzy nie znali łaciny, rozpowszechniając w ten sposób duchowe przesłania i czyniąc je dostępnymi dla wszystkich.

Przyjrzyjmy się bliżej najczęściej powtarzającym się w sztuce tematom związanym z Wielkanocą i 10 najbardziej znanym dziełom.

Ostatnia Wieczerza Leonarda Da Vinci i Ostatnia Wieczerza Giotta

Wspomnieliśmy już o Ostatniej Wieczerzy, ostatnim posiłku spożytym przez Jezusa z Apostołami z okazji żydowskiej Paschy. Był to również moment, kiedy Chrystus ustanowił Eucharystię, łamiąc chleb i ofiarowując swoim towarzyszom wino jako swoje ciało i swoją krew. Niezliczeni artyści na przestrzeni wieków starali się wyrazić w swoich dziełach dramat zawarty w tym szczególnym epizodzie: Jezus już wie, że następnego dnia zostanie aresztowany i będzie musiał stawić czoła niekończącym się mękom. Wie również, że zdradzi Go jeden z Jego uczniów i ogłasza to publicznie, podobnie jak to, że Piotr trzykrotnie się Go zaprze. Jest to zapowiedziany dramat, który ożywa w twarzach i postawach bohaterów. Oprócz Ostatniej Wieczerzy namalowanej przez Leonarda, wśród artystów, którzy uwiecznili tę scenę znalazł się również Giotto ze swoim freskiem w kaplicy Scrovegni w Padwie. Temat ten był również zawsze bliski malarzom świętych ikon.

Ukrzyżowanie Giotta

Krzyż jest symbolem religii chrześcijańskiej. Zawarta jest w nim tajemnica zbawienia, ostateczna ofiara złożona przez naszego Pana, aby odkupić całą ludzkość od grzechu pierworodnego. Całe Jego cierpienie, cała Jego ogromna Miłość. Temat Ukrzyżowania również powraca w historii sztuki od czasów starożytnych, zarówno w malarstwie, jak i w rzeźbie. Pomyślmy o sztuce gotyckiej, wspaniałych obrazach Cimabuego, ale także ikonach greckich i rosyjskich, następnie o Masaccio, Mantegna, Van Eyck, aż po sztukę barokową czyli Velázqueza, Goyę, Rembrandta. W szczególności „Wejście na Kalwarię”, fresk namalowany przez Giotta w latach 1303-1305, ukazuje całą rozpacz aniołów i Madonny, mieszając niebiański i ludzki smutek spowodowany tym tragicznym wydarzeniem.

Złożenie do grobu Caravaggia

Złożenie do grobu, czyli moment, w którym ciało martwego Chrystusa zostało zdjęte z krzyża i umieszczone w kochających ramionach jego bliskich, głęboko poruszyło wielu artystów, którzy wykonali różne interpretacje tego wydarzenia tworząc swoje dzieła, które stały się legendarne. Pomyślmy tutaj o słynnej rzeźbie Benedetto Antelamiego, przechowywanej w katedrze w Parmie, o obrazach Beato Angelico, Rubensa, Caravaggia, którego „Złożenie do grobu” przechowywane w Pinacoteca Vaticana przypomina Pietę Michała Anioła, zarówno pod względem postawy niektórych postaci, jak i bogactwa szczegółów.

Martwy Chrystus Mantegni

Ikonografia martwego Chrystusa, rozsławiona przez Mantegnę ze względu na jej emocjonalny wpływ i rewolucyjną perspektywę, lub przez enigmatyczny posąg Chrystusa w zasłonie w kaplicy San Severo w Neapolu, również naznaczyły sztukę sakralną wszystkich czasów.

Pieta Michała Anioła i Lament Giotta

Pieta odnosi się do wyjątkowego przedstawienia Madonny tulącej w ramionach martwe ciało Jezusa, właśnie zdjęte z krzyża.

Kup:

Pieta Michała Anioła

Odwiedź naszą stronę, aby zobaczyć wszystkie przedstawienia dzieła!

Dewocyjny temat bardzo drogi północnoeuropejskiej sztuce już od średniowiecza, spotkał się z interpretacją Michała Anioła, który przekształcił sztywność postaci i surowość północnych twarzy w arcydzieło renesansowej słodyczy i piękna, tworząc swoją Pietę Watykańską, która jest jednym z najbardziej znanych dzieł sztuki wszechczasów. Również Giotto w na swoim fresku „Lament nad martwym Chrystusem” był w stanie wyrazić przejmujący i przerażająco ludzki dramat Maryi tulącej martwe ciało jej syna.

Zmartwychwstanie w ujęciu Tycjana, Rafaela i Rubensa

Zmartwychwstanie jest momentem triumfu Jezusa, wypełnieniem Jego misji, Jego zwycięstwem nad śmiercią i ciemnością, które uwalnia wszystkich ludzi od winy i otwiera szeroko bramy Nieba dla nowego przymierza. Mistrzowie tacy jak Tycjan, Rafael i Rubens stworzyli arcydzieła inspirowane zmartwychwstałym Chrystusem, z których każdy nasycił swoje dzieło głębokimi emocjami i ponadczasową duchową inspiracją.