Noc Świętego Wawrzyńca: noc spadających gwiazd

Noc Świętego Wawrzyńca jest co roku oczekiwana z niecierpliwością przez wiele osób. Dla niektórych jest to ciekawe wydarzenie astronomiczne, dla innych szczególnie romantyczna noc, dla jeszcze innych zaś noc szczególnie ważna ze względu na kult Świętego Wawrzyńca. Co sprawia, że jest to tak wyjątkowa noc z tak wielu powodów?

Postarajmy się przede wszystkim zrozumieć jaki jest związek pomiędzy Świętym Wawrzyńcem, młodym męczennikiem, który zginął pod panowaniem rzymskiego cesarza Waleriana w 257 roku a spadającymi gwiazdami, które charakteryzują tę wyjątkową noc.

Wawrzyniec urodził się w mieście Osca w Hiszpanii, położonym na zboczach Pirenejów. Podczas studiów na kierunku humanistycznym i teologicznym w Saragossie poznał przyszłego papieża Sykstusa II, który był jednym z jego nauczycieli. Narodziła się między nimi przyjaźń oparta na wzajemnym szacunku i uznaniu. Przyszły papież potrafił szczególnie docenić moralną prawość młodego studenta, jego miłość do najbiedniejszych i do najbardziej potrzebujących.

Kup:

Medalik emaliowany zamak Święty Wawrzyniec

Medalik emaliowany z reprodukcją ikony Świętego Wawrzyńca męczennika.

Wawrzyniec i jego mentor opuścili razem Hiszpanię i udali się do Rzymu a gdy ten ostatni został wybrany na biskupa Rzymu, powierzył swojemu uczniowi i przyjacielowi funkcję archidiakona. Jako archidiakon Wawrzyniec był praktycznie pierwszym doradcą biskupa i jako taki musiał czuwać nad czystością wiary i dyscypliną całej kurii ale także zarządzać majątkiem kościelnym. Archidiakon jako oficjalny przedstawiciel biskupa musiał także zastępować go przy okazji wizyt u chorych i przy pomocy najbardziej potrzebującym takim jak sieroty, wdowy, osoby z marginesu społecznego.

Wawrzyniec stał się w Rzymie bardzo lubianą postacią a po swojej śmierci stał się natychmiast obiektem powszechnego kultu. Stało sie to w 258 roku za panowania cesarza Waleriana, który ogłosił edykt na mocy którego skazał na śmierć wszystkich chrześcijańskich biskupów, prezbiterów i diakonów. Papież Sykstus II został uśmiercony wraz z czterema swoimi diakonami podczas sprawowania Eucharystii w Katakumbach świętego Kaliksta. Wawrzyniec, który miał 33 lata, został aresztowany i osadzony w areszcie rzymskiego setnika, który zafascynowany dobrocią młodego człowieka nawrócił się na chrześcijaństwo (co stanie się później przyczyną jego smierci). Wawrzyniec zginął smiercia męczeńską na rozżarzonych kratach (ruszcie) które staną się poźniej jego symbolem.

Kup:

Święty Wawrzyniec malowane drewno 30 cm

Figurka wykonana tradycyjnymi metodami i ręcznie pomalowana przez rzemieślników z Val Gardena.

San Lorenzo jest patronem bibliotekarzy, kucharzy, księgarzy, cukierników, strażaków, gastronomów i szklarzy. W Polsce jest patronem Diecezji Pelplińskiej, Karpacza, Sępólna Krajeńskiego, Słupiec, Wodzisławia Śląskiego, ratowników GOPR i przewodników sudeckich.

Ale co wiąże tego młodego i uwielbianego świętego z nocą spadających gwiazd?

Legenda chrześcijańska głosi że spadające gwiazdy, które roja się na niebie w nocy 10 sierpnia, to łzy Świętego Wawrzyńca.

Dla Greków i wielu innych ludów przedchrześcijańskich, spadające gwiazdy były boskimi znakami. Ich pojawienie się mogło doprowadzić nawet do obalenia króla, jak to miało miejsce w Sparcie, gdzie w dziewiątym roku panowania władcy ujrzano spadającą gwiazdę co spowodowało zmuszenie go do abdykacji. Okres największej obecności spadających gwiazd był wtedy związany z obrzędami płodności i rytuałami przebłagalnymi o obfite zbiory.

Według Rzymian dla których sierpień był czasem obchodzenia na różne sposoby święta cesarza Augusta, spadające gwiazdy były konsekwencją wytrysku fallusa Priapa lub też jego łez. Ponieważ Priapus był bogiem płodności, sądzono, że ten jasny deszcz uczyni pola płodnymi. Teoria ta, związana z płodnością uzasadniałaby również połączenie tego święta z osobą Świętego Wawrzyńca. Żeński odpowiednik Priapa, Wielka Matka, która uczyniła ziemię bogatą i urodzajną, była również nazywana Larentią. Wawrzyniec to po łacińsku Laurentius więc odniesienie Laurentiusa do Larentii i łez Priapa do łez młodego męczennika wydaje się tutaj logiczne.

Kiedy przypada noc Świętego Wawrzyńca?

Wiemy, że spadające gwiazdy, które są  widoczne nawet gołym okiem w nocy 10 sierpnia to Perseidy czyli rój meteorytów zbudowanych z pyłu i lodu, pochodzące z konstelacji Perseusza, która w okresie pomiędzy końcem lipca a końcem sierpnia a w szczególności między 10 a 12 sierpnia, przechodzą bardzo blisko Ziemi. Właśnie 10 sierpnia, kiedy to przypada rocznica śmierci i poświęcenia Świętego Wawrzyca, możemy obserwować największą intensywność tego wyjątkowego deszczu meteorytów.

Kup:

Medalik okrągły porcelana/srebro 925 Księżyc/Gwiazdy 1,8 cm

Medalik z błękitnym tłem, wizerunkiem gwiazd i półksiężyca.

Poezja o Nocy Świętego Wawrzyńca

Wspomnieliśmy, że w starożytności spadające z nieba gwiazdy 10 sierpnia były uważane za łzy Priapa, boga płodności, a następnie za łzy męczennika Świętego Wawrzyńca. Spadające gwiazdy podczas nocy Świętego Wawrzyńca były wielokrotnie cytowane w poezji. Za polski przykład możemy podać wiersz Jana Brzechwy:

„Łzy Świętego Wawrzyńca”

Niewitany przychodzę, nieżegnany odchodzę,

W twej pamięci przemijam jak kurzawa na drodze,

A nade mną przelata wierny wicher gościńca,

Bym się skradał w tym wichrze jak tropiony złoczyńca.

Opowiadam bezładnie obojętnym księżycom,

Że twe imię na pewno pachnie mgłą i żywicą,

Że przez twoje źrenice nieskończoność przepływa,

I że jesteś nie moja, i że jesteś nieżywa.

Czemu milczysz i bledniesz? Czyjaż wina w tym, czyjaż,

Że mnie bardziej milczeniem niż słowami zabijasz?

Ja tu stoję tak dawno, ja tu czuwam daremnie,

Ach, dlaczego te słowa umierają beze mnie?…

Nie wiem, nie wiem! Ja jestem jak kurzawa na drodze,

Niewitany przybyłem, nie żegnany odchodzę,

Już mnie nie ma, już ginę na zakręcie gościńca,

Płaczą, płaczą nade mną łzy Świętego Wawrzyńca.

Zwroty na noc Świętego Wawrzyńca

Spadające gwiazdy w noc Świętego Wawrzyńca 10 sierpnia sprawiają, iż jest to jedna z najbardziej wyjątkowych, magicznych i romantycznych nocy w roku. Poeci, pisarze ale także autorzy filmowi a nawet komicy, wypowiadali frazy poświęcone nocy Świętego Wawrzyńca. Wiele z nich stało się sławnych i chcielibyśmy je tu przytoczyć chociażby po to aby podpowiedzieć jak moglibyśmy przy ich pomocy zaimponować tym na których nam zależy!

Kup:

Tło z gwiazdami led 50×70 cm

Panel z płótnem przedstawiający krajobraz górski i pustynny oraz rozgwieżdżone niebo podświetlane technologią led

Jako przykład możemy podać zdanie wypowiedziane przez nikogo innego jak greckiego filozofa Platona: „Patrzysz na gwiazdy, moja gwiazdo, a ja chciałbym być niebem aby patrzeć na ciebie tysiącem oczu”. Któż mógłby się oprzeć takiej deklaracji miłości?

Natomiast wielki Bob Marley zostawia nam przesłanie nadziei: „Jeżeli wypowiadasz życzenie oznacza to, że patrzysz na spadającą gwiazdę. Jeżeli widzisz spadającą gwiazdę oznacza to, że spoglądasz w niebo. Jeżeli spoglądasz w niebo oznacza to, że wciąż w coś wierzysz.” Przesłanie to jest zgodne z duchem czasu epoki Boba Marleya ale nawet dziś jest wciąż aktualne.

Na temat spadających gwiazd możemy przytoczyć również słodko-gorzkie, jak na Oscara Wilde’a przystało, powiedzenie: „Wszyscy jesteśmy zanurzeni w błocie, ale niektórzy z nas patrzą na gwiazdy”. Bardzo poetycki jest natomiast cytat wielkiego francuskiego pisarza Victora Hugo: „Dusza jest pełna spadających gwiazd”.