Historia świętej Rozalii, patronki Palermo

Święto świętej Rozalii, patronki Palermo, jest obchodzone 4 września. Przyjrzyjmy się bliżej tej tak bardzo uwielbianej świętej, która pokonała zarazę i ocaliła swoje miasto.

Nie tylko w Palermo ale i w innych miastach Sycylii, wspomina się nawet w dzisiejszych czasach Świętą Rozalię i to nie tylko w dniu jej śmierci, która miała miejsce 4 września 1170 roku w jaskini Monte Pellegrino, gdzie Święta żyła w spokoju i samotności jako pustelnik. Palermitanie obchodzą święto Świętej Rozalii, którą pieszczotliwie nazywają Santuzza, specjalnymi obchodami: u fistinu (święto), które odbywa się od 11 do 15 lipca i są to obchody końca zarazy, która miała miejsce w 1625 a do jej zakończenia, według legendy przyczyniła się właśnie ta święta.

Ale kim była Święta Rozalia i z jakiego powodu jest wciąż tak kochana na Sycylii?

Historia świętej

Święta Rozalia była młodą kobieta, która żyła w XII wieku na Sycylii zdominowanej przez Altavilla, jedną z najważniejszych rodzin tamtych  czasów, pochodzenia normańskiego. Rozalia urodziła się w 1130 roku i zmarła mając zaledwie 36 lat w 1166 roku. Jej narodziny a także krótkie życie, okryte są aurą legendy, która jest owocem ludowej pobożności zrodzonej jeszcze za życia młodej świętej. Poza popularnymi świadectwami i opowieściami, które utworzyły się wokół jej postaci, wiemy, że Rozalia de Sinibaldi urodziła się w jednej z najważniejszych rodzin swoich czasów. Jej ojcem był książę Sinibaldo Sinibaldi, potomek Karola Wielkiego; jej matka, Maria Guiscardi, była powiązana z normańskim dworem Rogera II. Na tym samym dworze Rosalia przeżyła dzieciństwo i młodość, stając się jedną z druhen królowej Sybilli. Legenda głosi, że przed narodzinami Rosalii, Rogerowi II d’Altavilla i jego pierwszej żonie Elvirze ukazała się tajemnicza postać, która poinformowała ich o narodzinach dziecka, nazywając je „różą bez cierni”. Stąd wybrano dla niej imię Rozalia, która łączy łacińskie terminy rosa e lilium, „róża” i „lilia”.

Kup:

Święta Rozalia leżąca 10x15x5 cm gips

Figurka z gipsu ręcznie malowana i przedstawiająca Świętą Rozalię.

Była zaręczona z Baldovino, jednym z najwierniejszych rycerzy Rogera. W przeddzień ślubu Rozalia zobaczyła twarz Jezusa w lustrze w którym się przeglądała. Następnie obcięła swoje warkocze i po zakomunikowaniu swojej decyzji rodzinie, dworowi i narzeczonemu, opuściła pałac i udała się do kościoła świętego Salwatora w Palermo, gdzie żyła wspólnota mnichów. Następnie, aby uniknąć ciągłych wizyt rodziców i Baldovino, którzy nie zaakceptowali jej oddalenie się, Rosalia przeniosła się do jaskini w pobliżu miejscowości Świętego Stefana Quisquina, na terenach swojego ojca, gdzie przez dwanaście lat mieszkała jako pustelniczka. W innej jaskini w okolicach Monte Pellegrino w Palermo, gdzie schroniła się na zaproszenie królowej Małgorzaty Nawarry, Święta Rozalia śpiąc zapadła w śmierć.

W 1624 Palermo nawiedziła przerażająca epidemia czarnej dżumy sprowadzonej na wyspę przez statek z Tunisu, który miał na pokładzie ofiary dżumy. Giannettino Doria, biskup Palermo, starał się wszelkimi sposobami nieść pomoc i pocieszenie mieszkańcom wyspy. Niestety ten wielki człowiek wydawał się bezsilny w obliczu nieszczęścia. Aż do momentu kiedy to Święta Rozalia pojawiła się w pobliżu jaskini na Montepellegrino.

Kup:

Święty Błażej Biskup 30 cm ścier drzewny dek. skromne

Święty Błażej Biskup 30 cm: figura ze ścieru drzewnego, dekoracje skromne.

Jako pierwszy zobaczył ją Girolama La Gattuta, hafciarka z Ciminna, która znajdowała się w Ospedale Grande w Palermo, chora na zarazę. Pewnego dnia chora ujrzała zakonnicę ubraną na biało, a za nią smugę błyskawicy. Dotknęła jej i chora doznała cudownego uzdrowienia. Tą zakonnicą była właśnie Święta Rozalia, która poprosiła kobietę aby ta udała się na Monte Pellegrino, gdzie w międzyczasie wzniesiono poświęcony świętej kamienny ołtarz. Niestety Girolama nie posłuchała i ponownie zachorowała. W końcu poszła do jaskini w dniu Pięćdziesiątnicy wraz ze swoim mężem Benedetto Lo Gattuto i dwoma przyjaciółmi. Tutaj piła czystą wodę która tryskała ze skalistych ścian jaskini i cudownie wyzdrowiała. Girolama ponownie ujrzała Świętą, który wyjawiła jej, gdzie znajdują się jej śmiertelne szczątki. Biskup Giannettino Doria został o tym poinformowany i szczątki świętej zostały odnalezione pod dużą płytą z marmuru i wapienia. Kości były bardzo białe, osadzone w skale i wydzielały intensywny zapach kwiatów. Zabrano je do Pałacu Arcybiskupiego aby przeprowadzić odpowiednie badania.

W kojelnym roku, w lutym 1625, Święta Rozalia ponownie pojawiła się na Monte Pellegrino. Vincenzo Bonello (lub Bonelli), producent mydła z Monte di Pieta, który był bliski odebrania sobie życia po tym jak zobaczył śmierć swoje żony zakażonej dżumą. Święta udaremniła ten rozpaczliwy gest i powiedziała mężczyźnie, że zaraza skończy się jeśli jej szczątki zostaną przeniesione podczas uroczystej procesji przez Palermo, przy śpiewie „Te Deum Laudamus”. Vincenzo opowiedział o tym objawieniu swojemu spowiednikowi, po czym zachorował na dżumę i zmarł.

9 czerwca 1625 roku odbyła się procesja zgodnie z prośbą Świętej Rozalii, na czele której stał arcybiskup Palermo Giannettino Doria a za nim wszyscy duchowni i osobistości polityczne miasta. Relikwie świętej zostały przeniesione przy śpiewie „Te Deum Laudamus”. Epidemia ustała a ludzie zaczęli zdrowieć. Święta Rozalia może więc być słusznie uważana za jedną ze świętych do których należy się zwracać w przypadku epidemii i chorób.

Święto Świętej Rozalii

To właśnie dla upamiętnienia procesji z relikwią Świętej Rozalii w mieście Palermo i związanego z tym zakończenia epidemii, co roku od 11 do 15 lipca obchodzone jest tzw. Festino Świętej Rosalii.

Początkowo była to wielka parada z udziałem wielu triumfalnych rydwanów należących do różnych bractw z miasta. Do dziś ta tradycja różnych bractw ożywa podczas Festino. Jednym z najstarszych i najbardziej znanych bractw jest Bractwo Santa Rosalia dei Sacchi utworzone w 1635 roku przez fryzjerów i szewców i poświęcone kultowi Świętej. Czterem mężczyznom należącym do tego bractwa powierzano zadanie przeniesienia obrazu Świętej przechowywanego w kościele Casa Professa. Sześćdziesiąt dwóch należących do Pobożnego Zgromadzenia Zwiastowania Najświętszej Marii , należących do kategorii Wytwórców – później zastąpiona przez Murarzy – przenosiło dużą srebrną urnę zawierającą święte relikwie Świętej Rozalii, wykonaną w 1631 roku przez złotników z Palermo używając do tego 412 kg czystego srebra.

W 1686 jeden duży rydwan triumfalny zastąpił małe rydwany. Kilkakrotnie przebudowywany, został wzbogacony przez wielu znanych architektów z Palermo o detale scenograficzne. W 1701 roku Paolo Amato nadał mu kształt okrętu, który zachował się do dziś. W 1924 roku, z okazji trzysetnej rocznicy odnlezienia kości Świętej, zbudowano stały rydwan z centralną wieżą o wysokości 25 metrów. Ale praktycznie każdego roku powstaje nowy rydwan. W rydwanie znajduje się, również co roku odnawiana, figura Świętej ozdobiona różami. W procesji towarzyszy jej historyczny pochód w XVI-wiecznych strojach.

Wieczorem 14 lipca wielka procesja rozpoczyna się od katedry i biegnie wzdłuż starożytnej osi Cassaro, najstarszej ulicy w Palermo (obecnie Via Vittorio Emanuele), aż do morza. Trasa, która również przecina Porta Felice, ma symbolizować przejście od śmierci (dżumy) do życia (morze, które rozświetlą fajerwerki).

Rydwanowi triumfalnemu towarzyszy muzyka, pieśni i sugestywna choreografia. Burmistrz składa wieniec u stóp posągu Świętej Rozalii na Quattro Canti, ośmiokątnym placu na skrzyżowaniu dwóch głównych osi Palermo: Via Maqueda i Cassaro. Następnie procesja udaje się do przystani na wielki pokaz sztucznych ogni.

Podobnie jak wiele innych festiwali patronackich, Festino Świętej Rozalii co roku przyciąga dziesiątki tysięcy turystów i wiernych, którzy gromadzą się, by oglądać procesję Rydwanu Świętej i skosztować tradycyjnych dań Palermitańskich: Pasta z sardynkami (chî sardi makaron), babbaluci (gotowane ślimaki z czosnkiem i pietruszką), sfincione (’u sfinciuni), gotowana ośmiornica (’u purpu), calia i simenza (’u scacciu), gotowany kaczan (pullanca) i arbuz (’ u muluni).

Znaczenie imienia Rozalia

Jak już wspomnieliśmy, imię Rosalia pochodzi z połączenia łacińskich nazw kwiatów po łacinie: róży, symbolu królewskiego, i lilii, symbolu czystości.

Rosalia była pierwotnie pogańskim świętem poświęconym kwiatom, jedną z czterech uroczystości ofiarowania poświęconych zmarłym. Oprócz święta Rosalii pamiętamy o: Parentalia, Violaria i urodziny zmarłego. Święto odbywało się w okresie kwitnienia róż a więc między majem a czerwcem.

Inna tradycja doszukuje się w tym imieniu etymologię germańską, od hroth („chwała”, „sława”) lub hros („koń”). W rzeczywistości imię przynieśli na Sycylię Normanowie. Może to być również adaptacja starofrancuskiego Roscelin, czyli „chwalebna tarcza”.

Kult Świętej Rozalii, zawsze reprezentowany przez dwa symbole, koronę z róż i lilię, w dużej mierze przyczynił się do rozpowszechnienia i popularności tego imienia.

Kup:

Święta Rozalia krzyż czaszka Ewangelia figura żywica 21 cm

Święta Rozalia krzyż czaszka Ewangelia: figura z żywicy 21 cm.