Wielki Post, czas pokuty i poświęceń. Dziś przyjrzymy się Kwiatkom Świętego Franciszka, zbiorze epizodów z życia Biedaczyny z Asyżu i rekonstrukcji jego kazań przypominającej bajkę

Mówiliśmy o znaczeniu postanowień i poświęceń w okresie Wielkiego Postu, o tym, jak mogą one okazać się cennym narzędziem przygotowującym do Wielkanocy, skłaniając do pokuty, głębokiej wewnętrznej refleksji i dialogu z Bogiem. Niewielu świętych potrafiło wyrazić bliskość Wszechmogącego, nieustanny dialog z Nim, tak jak św. Franciszek z Asyżu, który miłość do Boga wyrażał w miłości do całego stworzenia i uczynił z tego swoją życiową misję. Oprócz Pieśni Słonecznej, która jest symbolem i manifestem miłości i wiary św. Franciszka, Kwiatki św. Franciszka są przepojone czystym i żywym religijnym afektem, wyrazem tego wszystkiego, co było kamieniem węgielnym franciszkańskiego nauczania: ubóstwa, miłości, doskonałej radości.

W imię tych ideałów święty Franciszek, który wraz ze świętą Katarzyną ze Sieny jest patronem Włoch, wyrzekł się wszystkiego, co do niego należało, wszystkiego, czym był, aby podjąć życie pod sztandarem absolutnego ubóstwa, bliskości do ostateczności, Imitując Chrytusa w sposób wyczerpujcy i poruszający, w swojej całości i prostocie.

Ten wybór życia jest widoczny w Kwiatkach Świętego Franciszka we wszystkich jego aspektach, przypominając nam postać świętego i jego towarzyszy, która, choć niewątpliwie wyidealizowana w hagiograficznym pragnieniu przedstawienia wzorcowej postaci, wciąż potrafi dać nam miarę wielkości tego świętego, tak odległego, a jednak tak bliskiego każdemu z nas. Z okazji zbliżającej się Wielkanocy, być może te wydarzenia opowiedziane w niemal baśniowym stylu, mogą być inspiracją dla naszych wielkopostnych postanowień i poświęceń.

Czym są Kwiatki Świętego Franciszka?

Ale czym właściwie są Kwiatki Świętego Franciszka? Pochodzenie XIV-wiecznego oryginału owiane jest tajemnicą. Przez długi czas uważano, że jest to tłumaczenie z łaciny wcześniejszego tekstu zatytułowanego „Floretum„, opowiadającego historię Franciszka i jego pierwszych towarzyszy, przypisywanego bratu Ugolino da Montegiorgio, autorowi średniowiecznego, łacińskiego dzieła „Actus Sancti Francisci et sociorum eius„, którego Kwiatki mogły być wstępem. Inna legenda przypisuje autorstwo tekstu Giovanni de’ Marignolli, franciszkańskiemu bratu, który był biskupem i misjonarzem w Chinach.

Chociaż autor pozostaje niepewny, nie zmienia to znaczenia dzieła, które jest zbiorem opowieści i legend o życiu świętego Franciszka z Asyżu i jego uczniów, w których pojawiają się jego kazania oraz przykład życia i wiary.

Kup:

Figura Święty Franciszek

Skomponowane w XIV wieku, dotarły do nas poprzez serię rękopisów, a ich pierwszy druk pochodzi z 1476 roku. Dzieło składa się z pięćdziesięciu trzech rozdziałów i można je podzielić na dwie części:

Pierwsza z nich poświęcona jest św. Franciszkowi, jego życiu, nauczaniu i narodzinom zakonu franciszkańskiego; druga opowiada o przygodach pierwszych braci franciszkanów z rejonu Marche, którzy żyli w klasztorach Mogliano, Massa Fermana, Loro, Soffiano i Forano. Sam brat Ugolino da Montegiorgio, domniemany autor dzieła, przebywał w klasztorze Santa Colomba di Mogliano na początku XIV wieku i być może to właśnie w tym czasie napisał Kwiatki, przetłumaczone później na język potoczny.

Dla nas interesujące jest to, że dzięki Kwiatkom Świętego Franciszka z Asyżu możemy poznać całą historyczną, a przede wszystkim duchową ewolucję zakonu franciszkańskiego w pierwszym stuleciu jego istnienia i rozprzestrzeniania się. Już pierwszy rozdział ujawnia nam treść całego dzieła:

W imię Pana naszego Jezusa Chrystusa ukrzyżowanego i Matki Jego, Dziewicy Maryi. Księga ta zawiera kilka kwiatków, cudów i przykładów pobożnych sławetnego biedaczyny Chrystusowego, świętego Franciszka, i kilku jego towarzyszy świętych. Na chwałę Jezusa Chrystusa. Amen

W tym samym rozdziale wspomnianych jest dwunastu towarzyszy Franciszka i niektórych z nich poznamy w tekście. Odniesienie do dwunastu Apostołów jest od razu jasne: „I jak owi apostołowie święci zgoła cudowni byli świętością, pokorą i pełnią Ducha Świętego, tak i ci prześwieci towarzysze świętego Franciszka byli ludźmi takiej świętości, że od czasu apostołów aż dotąd świat nie widział ludzi tak cudownych i świętych.”

Dlatego też Kwiatki w niezwykle żywy sposób opowiadają nam o przygodach towarzyszy Franciszka, takich jak brat Bernard z Quintavalle, który był pierwszym naśladowcą Franciszka; brat Leon, który był blisko Franciszka zwłaszcza w jego ostatnich latach i któremu Święty zadedykował osobiste błogosławieństwo (Benedictio fratris Leonis) i pochwałę Boga (Laudes Dei altissimi), które są bardzo cennymi dokumentami i dotarły one aż do naszej wiadomości; Brat Masseo, jeden z najdroższych przyjaciół Franciszka, przystojny i obdarzony przysłowiowym zdrowym rozsądkiem, który pojawia się w poświęconej mu części Kwiatków prezentując pokorę, posłuszeństwo i miłość do Boga; św. Klara, siostra Franciszka w ubóstwie, związana z nim najsłodszą, świętą i czystą miłością.

Jest to zatem książka w której nie ma jednego bohatera, i wydaje się to logiczne biorąc pod uwagę fakt, że Święty Franciszek był postacią bardzo pokorną i głęboko związaną ze swoją wspólnotą przyjaciół i braci.